Dorosłe dzieci pomagają rodzicom?

78 proc. Polaków deklaruje, że pomaga swoim rodzicom w życiu codziennym. 22 proc. ankietowanych nie robi tego z powodu braku czasu czy dzielącej ich odległości – wynika z badania SeniorApp. Wsparcie udzielane przez dorosłe dzieci najczęściej dotyczy robienia zakupów, sprzątania I załatwiania spraw urzędowych. 19 proc. badanych pomaga swoim rodzicom również finansowo.   

Wielu starszych Polaków – będących rodzicami – potrzebuje wsparcia. Bardzo często nie proszą o nie, a ich dzieci, bez wyraźnego sygnału dot. oczekiwanej pomocy, żyją w przekonaniu, że rodzice doskonale sobie radzą. Opieka nad najbliższymi nie dla wszystkich jest czym oczywistym. Często wymaga dużo czasu, cierpliwości, zaangażowania, empatii, ale również specjalistycznej wiedzy. Niestety, brak czasu, odległość czy nieświadomość sytuacji oraz problemów, z jakimi borykają się mama i tata w wielu przypadkach stanowi przeszkodę powodującą, że starsi rodzice są pozostawieni sami sobie.

Gdy liczy się czas

Według danych raportu SeniorApp, 41 proc. badanych – pytanych o to, co jest największą przeszkodą w udzielaniu pomocy rodzicom – deklaruje, że nie ma na to czasu. Polacy na opiekę nad rodzicami poświęcają najczęściej kilka dni w roku (36 proc. badanych). Niemal ¼ pomaga swoim rodzicom codziennie lub kilka razy w tygodniu (23 proc.), tyle samo ankietowanych twierdzi, że pomaga im raz w tygodniu. 18 proc. udziela wsparcia raz w miesiącu.

– Stały kontakt oraz troska o rodziców istotnie wpływają na ich samopoczucie i zdrowie psychiczne. Starość często łączy się z obawą o przyszłość czy stan zdrowia. Warto poświęcić swój czas i zadbać o potrzeby rodziców np. zapisać ich na zajęcia dla seniorów, angażować i mobilizować do działania oraz dziękować za każdą okazaną pomoc, doceniać. Starsi ludzie, jeśli są aktywni, zazwyczaj cieszą się lepszym zdrowiem niż ich nieaktywni rówieśnicy – mówi Iwona Piotrowska, psycholog, terapeuta rodzinny.

Nieproszone dzieci

Inną z przeszkód w udzielaniu wsparcia rodzicom jest fakt, że starsi ludzie nie zwracają się o pomoc swoich najbliższych – 53 proc. Polaków deklaruje, że rodzice nie proszą ich o wsparcie (w tym 58 proc. ankietowanych, mimo że nie otrzymuje wyraźnych sygnałów, pyta swoich rodziców w jaki sposób może im pomóc, pozostali – 42 proc. – nie zadają takiego pytania). Odwagę – na poproszenie dzieci o wsparcie – znajduje w sobie 47 proc. rodziców w starszym wieku.

– Każda rodzina inaczej podchodzi do problemu opieki nad osobami starszymi. Ogólnie, można powiedzieć, że w naszym społeczeństwie jest to wciąż temat trudny, często wstydliwy np. oddanie mamy lub taty do domu spokojnej starości często rodzi zarzuty o egoizm czy brak serca. Są rodzice, którzy nie chcą prosić dzieci o pomoc, bo boją się poczucia bezradności, wolą nie sprawiać im kłopotów, bo wiedzą, że syn czy córka ciężko pracuje, wychowuje dzieci, nie ma czasu – uważa Iwona Piotrowska. – Jesień życia to czas, w którym ludzie mierzą się z różnymi uczuciami np. strachem o swoją przyszłość, upokorzeniem, myślą, że są ciężarem – nic nie dają, a wymagają wsparcia. Jeśli mama lub tata mówią „nie róbcie sobie kłopotu”, „jakoś dajemy radę” to warto trzymać rękę na pulsie, bo niemówienie o dolegliwościach, potrzebach czy oszczędzanie na lekach może doprowadzić rodziców do różnych powikłań zdrowotnych – zaznacza.

Pomoc na odległość

Badanie SeniorApp wykazało również, że odległość często jest przeszkodą nie do pokonania. 33 proc dorosłych wskazuje ją jako jeden z głównych powodów nieudzielania wsparcia rodzicom, którzy mieszkają w innym mieście, a czasem zagranicą. Według Iwony Piotrowskiej, odległość i brak kontaktu z bliskimi to ogromny problem, często oznaczający samotność. Starsi rodzice nie zawsze potrafią ocenić swój stan zdrowia, zdiagnozować potrzeby i możliwości. Dzięki bezpośredniemu kontaktowi, widzimy i potrafimy szybko zareagować na pojawiające się problemy. Bardzo ważna jest obecność i stała obserwacja, utrzymywanie z osobą starszą kontaktu, aby czuła, że jest potrzebna i że są bliscy, którzy się o nią troszczą. Ekspertka podkreśla, że starsi ludzie często chowają się za murem milczenia, chcą jak najdłużej zachować samodzielność i nie przyznają się do wielu dolegliwości. Dlatego, warto pytać, mieć wiedzę o samopoczuciu oraz potrzebach rodzica, dając mu przy tym poczucie prawdziwego zainteresowania.

Umiejętność pomagania

Savoir vivre w udzielaniu pomocy rodzicom – którzy upierają się, że jej nie potrzebują, mimo że w rzeczywistości jest zupełnie inaczej – stanowi podstawę skutecznej, czasem dyskretnej, opieki. Zdarzają się sytuacje, gdy dorosłe dzieci próbują wyręczać rodziców, którzy wcale tego nie chcą i faktycznie nie potrzebują. Niestety, wiele starszych osób milczy nt. swoich problemów i oczekiwań i nie sygnalizuje ich najbliższym.

– Komunikacja w rodzinie to podstawa. Szczera rozmowa pomoże ustalić formy pomocy, jej ramy czasowe i finansowe. Oczywiście, nie zawsze jest to możliwe, gdy rodzic – ze względu na stan zdrowia np. chorobę Alzheimera, demencję, depresję – nie jest w stanie realnie ocenić własnych potrzeb i możliwości. Wtedy, ten obowiązek spoczywa na dzieciach. Mogą wspierać rodzica samodzielnie. Czasem trzeba skorzystać z pomocy instytucjonalnej. Opieka nad chorą mamą lub tatą bywa ciężka i to nie tylko pod względem fizycznym, ale przede wszystkim psychicznym. Zatem, jeśli mamy możliwość zatrudnienia opiekuna do seniora choćby na kilka godzin dziennie, to warto skorzystać z takiej możliwości lub skorzystać z innych specjalistycznych usług świadczonych w razie potrzeby – podsumowuje Iwona Piotrowska, psycholog, terapeuta rodzinny.